ว่านพังพอน

พังพอน   Tacca  chantrieri  Andre`

ลักษณะ  ใบรูปหอกรีๆ ยาวเสี้ยมแหลม  ก้นใบมนๆ  หรือป้านจรดก้านใบไม่เท่ากัน  ขึ้นเป็นกอเหง้าอวบ  ช่อดอกสั้นกว่าใบ  มีประมาณ 20 ดอก ดอกสีม่วงดำ  ระหว่างดอกมีหนวดยาวๆ สีม่วงดำมากเส้น  กลีบรองช่อดอกมี 4 กลีบ  สองกลีบนอกสีม่วงดำขนาดใหญ่รูปไข่รีปลายเสี้ยมแหลม  กลีบในสีม่วงดำขนาดเล็กกว่ากลีบนอก  รูปหน้าจั่วเบี้ยวๆ ก้นเว้าลึก  โดยภาพรวมของดอกดูคล้ายๆ ค้างคางกางปีกสีม่วงดำ

สรรพคุณ  ทางสมุนไพร  เหง้าเข้ายาแก้ทรางเด็ก  แก้ไข้  แก้ลิ้นคอเปื่อย  แก้ไอ  แก้ปวด  เข้ายาเจริญอาหาร  และรักษาธาตุพิการ  เป็นยาสำหรับสัตว์  พวกม้าและช้างกิน  ทำให้อ้วน  และป้องกันโรคสัตว์ต่างๆ ได้  ใช้เหง้าดองสุรากินเป็นยาบำรุงกำลัง  บางท้องถิ่น  ใช้แก้พิษงูด้วย

หมายเหตุ  ว่านนี้มีหลายชื่อ  คือ  ดีงูหว้า  ค้างคาวดำ  ว่านนางครวญ  เนระภูสี

พบในตำราของ

เลื่อน   กัณหะกาญจนะ.  ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน.  2506,  หน้า  221-222