สบู่หยวก   Crinum  latifolium  Linn.

ลักษณะ  หัวเหมือนหอมหัวใหญ่  ใบเหมือนพลับพลึง  แต่เล็กว่ามาก  กาบที่คอต้นว่าน  เมื่อดึงออกขาดแล้ว  จะมีใยเหมือนใยบัว  ต้นและใบเหมือนว่านแร้งคอคำ  แต่คอสีขาว

สรรพคุณ  ทางสมุนไพร  และทางคงกระพัน  ใช้หัวเป็นยารักษาโรค  กินกับสุราหรือน้ำร้อน  แก้ปวดมดลูก  แก้ปวดบวมตามข้อ  แก้ม้ามย้อย  แก้กระเพาะบวม  แก้ท้องบวม  และกินคงกระพันชาตรี

หมายเหตุ  ว่านนี้เรียกอีกชื่อว่า  ว่านแร้งคอคำตัวเมีย   ว่านชนิดนี้คล้าย  ว่านพระยาหมอก  มาก    ต่างกันที่  ว่านสบู่หยวก  กลีบดอกจะเรียบ    แต่  ว่านพระยาหมอก  กลีบดอกจะย่น  ว่านชนิดนี้น่าจะเป็นต้นเดียวกับ  ว่านล้อมทั่วมฤคี 500

พบในตำราของ

ประพัฒนสรรพกร,  หลวง.  ตำหรับกระบิลว่าน.  2475,  หน้า  7

ชัยมงคล   อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ.  2503,  หน้า  14

พยอม   วิไลรัตน์.  ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด.  2504,  หน้า  29

อุตะมะ   สิริจิตโต.  ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน.  2505,  หน้า  8

ชั้น   หาวิธี.  ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์.  2506,  หน้า  27

เลื่อน   กัณหะกาญจนะ.  ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน.  2506,  หน้า  373

สวิง   กวีสุทธิ์,  ร.ต.  ตำรากบิลว่าน.  2508,  หน้า  22

อาจารย์ญาณโชติ.  คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์.  ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์,  หน้า  1024

สบู่หมึก   Hippeastrum  puniceum  [Lam.]  Urb.

ลักษณะ  ใบ  ต้น  เหมือนว่านลาภ  (บางตำราว่าคล้ายขมิ้น)  หัวใหญ่ขนาดหอมหัวใหญ่  มีเปลือกหุ้มหัวสีดำ  โคนสีแดง  แถบสีดำหรือสีหม่น

สรรพคุณ  ทางคงกระพันคุ้มครอง  ปลูกไว้กับบ้านคุ้มครองป้องกันอันตรายทั้งปวง  ใช้หัวว่านกินอยู่คงกระพันชาตรี

หมายเหตุ   ว่านนี้ชนิดนี้   น่าจะเป็นต้นเดียวกับ  ว่านสี่ทิศ

พบในตำราของ

ประพัฒนสรรพกร,  หลวง.  ตำหรับกระบิลว่าน.  2475,  หน้า  7

ชัยมงคล   อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ.  2503,  หน้า  15

พยอม   วิไลรัตน์.  ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด.  2504,  หน้า  31-32

อุตะมะ   สิริจิตโต.  ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน.  2505,  หน้า  9

เลื่อน   กัณหะกาญจนะ.  ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน.  2506,  หน้า  372

สวิง   กวีสุทธิ์,  ร.ต.  ตำรากบิลว่าน.  2508,  หน้า  22-23

อาจารย์ญาณโชติ.  คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์.  ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์,  หน้า  1026

สบู่นางใย   Crinum  amoenum  Roxb.

ลักษณะ  ต้น  หัว  ใบ  เหมือนกระเทียม  เมื่อฉีกเปลือกหุ้มหัวว่านนี้แล้ว  จะมีใยคล้ายใยบัว

สรรพคุณ  ทางคงกระพัน  ใช้หัวว่านถือติดตัวหรือกิน  จะทำให้อยู่คงกระพันชาตรี

พบในตำราของ

ประพัฒนสรรพกร,  หลวง.  ตำหรับกระบิลว่าน.  2475,  หน้า  8

ชัยมงคล   อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ.  2503,  หน้า  6

พยอม   วิไลรัตน์.  ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด.  2504,  หน้า  30

อุตะมะ   สิริจิตโต.  ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน.  2505,  หน้า  10

ชั้น   หาวิธี.  ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์.  2506,  หน้า  28

เลื่อน   กัณหะกาญจนะ.  ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน.  2506,  หน้า  371

สวิง   กวีสุทธิ์,  ร.ต.  ตำรากบิลว่าน.  2508,  หน้า  23

อาจารย์ญาณโชติ.  คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์.  ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์,  หน้า  1027

สบู่นั่งแท่น   Curcuma  comosa  Roxb.

ลักษณะ  ต้นและใบคล้ายขมิ้นอ้อย  หัวเหมือนหัวเผือก  เนื้อในหัวสีขาว  มีรสฉุนร้อน

สรรพคุณ  ทางคงกระพัน  ใช้หัวกินหรือถือติดตัวอยู่ยงคงกระพัน

หมายเหตุ  ว่านชนิดนี้  น่าจะเป็นชนิดเดียวกับ    ว่านหนุมานนั่งแท่น   และ  ว่านทรหด  และ  ว่านสบู่เหล็ก   ภาพนี้ได้รับความอนุเคราะห์จาก  คุณณรงค์ศักดิ์   ค้านอธรรม  จังหวัดกรุงเทพมหานคร

พบในตำราของ

ประพัฒนสรรพกร,  หลวง.  ตำหรับกระบิลว่าน.  2475,  หน้า  8

ชัยมงคล   อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ.  2503,  หน้า  6

พยอม   วิไลรัตน์.  ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด.  2504,  หน้า  30

อุตะมะ   สิริจิตโต.  ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน.  2505,  หน้า  8

ชั้น   หาวิธี.  ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์.  2506,  หน้า  28

เลื่อน   กัณหะกาญจนะ.  ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน.  2506,  หน้า  370

สวิง   กวีสุทธิ์,  ร.ต.  ตำรากบิลว่าน.  2508,  หน้า  23

อาจารย์ญาณโชติ.  คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์.  ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์,  หน้า  1026