พระยาหัวเดียว
พระยาหัวเดียว Zephyranthes citrine Baker.
ลักษณะ ใบเหมือนใบกุยช่าย แต่เล็กกว่าค่อนข้างกลม หัวเหมือนหัวแห้วจีน ปลูกไว้นานปีก็ไม่มีหน่อ หรือแขนงงอกขยายพันธุ์ออกมาอีกเลย ใช้เมล็ดที่อยู่ปลายใบมาเพาะจึงจะเกิดเป็นต้นใหม่ได้
สรรพคุณ ทางคงกระพัน มีอานุภาพคงกระพันชาตรีวิเศษนัก กินว่านนี้เข้าไปถึงสามหัว เวลาตายแล้วเผาไฟไม่ไหม้ เมื่อยังไม่ตายกินว่านเข้าไปแล้วสามารถเดินในหนามนอนบนตะปู คงทนต่อคมอาวุธทุกชนิด ถ้าเอาหัวว่านฝนทามือและเท้า ชกต่อยแตะถูกผู้ใดจะเจ็บปวดยิ่งนัก
หมายเหตุ ว่านนี้บางตำราเขียนว่า ว่านพญาหัวเดียว
พบในตำราของ
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 81-82
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 6-7
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 276
สมาน คัมภีร์ และ ทัศนา ทัศนมิตร. กบิลว่าน 108. 2516, หน้า 106 เรียก ว่านพญาหัวเดียว
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 986
ว่านพระยาหอกหล่อ
พระยาหอกหล่อ Tacca ieontopetaloides [L.] Kuntze
ลักษณะ เป็นไม้ลงหัวจำพวกบุก แต่ลำต้นเป็นเส้นริ้วเล็กๆ ต้นตั้งตรงขึ้นไป ใบแผ่ขยายในตอนยอดแบนน่าดู ดอกออกโดยแทงก้านขึ้นมาจากหัวใต้ดินจนสูงบางทีเลยยอด แล้วจึงออกดอกเป็นพวง เป็นไม้งอกงามในฤดูฝน พอฤดูหนาวจะทิ้งใบพักตัวจนกว่าจะถึงฤดูฝนต่อไปจึงงอกงามใหม่
สรรพคุณ ทางสมุนไพร ให้ใช้ทำแป้งสำหรับคนเจ็บไข้ที่เป็นโรคเบื่ออาหารอ่อนเพลีย หรือเป็นโรคแผลเปื่อยในกระเพาะอาหาร ในลำไส้ โดยใช้แป้งละลายกับน้ำ เอาน้ำตาลกรวดใส่ผสมเล็กน้อย ยกขึ้นตั้งไฟกวนจนแป้งสุกแล้วยกลง ให้คนไข้กินจะเกิดกำลังและชุ่มชื่นหัวใจ
หมายเหตุ ว่านนี้มีหลายชื่อ คือ ว่านท้าวยายม่อม หัวท้าวยายม่อม
พบในตำราของ
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 265
ว่านพระยาหอกหัก
พระยาหอกหัก Typhonium sp.
ลักษณะ ใบคล้ายผักบุ้ง หัวคล้ายแห้วหมู ต้นสูงประมาณหนึ่งคืบ รสจืด เมื่อกินเข้าไปแล้วสามนาที รู้สึกคันปาก คันคอ และคันไปทั่วทั้งตัว
สรรพคุณ ทางสมุนไพร และทางคงกระพัน แก้โรคผิวหนัง เอาหัวว่านโขลกทาตรงที่เกิดโรคผิวหนังจะหาย นำหัวติดตัวไปด้วยทำให้เกิดคงกระพันชาตรี
พบในตำราของ
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 81
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 266
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 14
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 986
ว่านพระยาสักดำ
พระยาสักดำ Colocasia antiquorum illustris.
ลักษณะ หัวและก้านคล้ายอุตพิต ก้านดำ ใบกลมเหมือนใบบัว ด้านหน้าใบดำ หลังใบนวล
สรรพคุณ ทางคงกระพัน เอาหัวนำติดตัวไปด้วยป้องกันศาสตราวุธทั้งปวง
หมายเหตุ บางตำราเรียกว่า ว่านพระยาศักดำ
พบในตำราของ
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 80-81
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 264
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 986 เรียก ว่านพระยาศักดำ