ว่านนาคราช ต้นที่ 2
2. นาคราช (เฟิร์น) Davallia solida [G.Forst.] Sw.
ลักษณะ ลำต้นเป็นเถาเลื้อยขึ้นอยู่ตามต้นไม้สูงๆ ลำต้นมีลายคล้ายเกล็ดงู สีมันมะเหลื่อม เถาโตประมาณปลายนิ้วก้อย ใบเขียวเป็นฝอย มีก้านยาว
สรรพคุณ ทางสมุนไพร นำเถามาดองกับสุรากินแก้โลหิตเสีย และพิษงู โดยใช้น้ำสุราเป็นกระสาย
หมายเหตุ ว่านนี้เป็นเฟิร์นชนิดหนึ่ง เรียกกันว่า เฟิร์นนาคราช ภาพนี้ได้รับความอนุเคราะห์จาก คุณดามษ์ เวบแมกโนเลียไทยแลนด์
พบในตำราของ
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 46
ว่านนาคราช ต้นที่ 1
1. นาคราช Adiantum cauddatum L.
ลักษณะ ต้นเหมือนต้นพลับพลึง หลังใบเป็นเกล็ดเหมือนนาคราช ปลายใบจรดถึงดินจะเกิดเป็นรากและเกิดเป็นต้นขึ้นมาอีก เป็นลักษณะดังนี้ ขยายต้นออกไปรอบต้นเดิมเป็นอันมาก
สรรพคุณ ทางเล่นแร่แปรธาตุ ใช้หัวรากใบตำให้ละเอียดคั้นเอาน้ำว่านและกากว่านแช่ปรอทฆ่าปรอทตาย ปรอทตายเป็นกายสิทธิ์จะแข็งตัวกลมกลึงใสขาวเป็นวาวรัศมีเหมือนปรอทที่ยังฆ่าไม่ตาย ปรอทกายสิทธิ์มีอภินิหารความศักดิ์สิทธิ์ทางคงกระพันชาตรีเหมือนกับเหล็กไหล นำติดตัวไปเดินทางไกลไม่เมื่อย ใส่ปากอมไม่กระหายน้ำ
หมายเหตุ ว่านนี้มีหลายชื่อ คือ ว่านนาคลดา ว่านพระยานาค ว่านพระยานาคราช ว่านชนิดนี้น่าจะเป็น เฟิร์นก้านดำหางนาคบก
พบในตำราของ
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 26 เรียก ว่านนาคลดา, หน้า 45 (ซ้ำ)
ล. มหาจันทร์. คู่มือนักเล่นว่าน. 2480, หน้า 81
ชัยมงคล อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ. 2503, หน้า 22,
หน้า 31-32 เรียก ว่านนาคลดา (ซ้ำ)
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 123-124
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 45, หน้า 108 เรียก ว่านนาคลดา (ซ้ำ)
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 178
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 45-46
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 977
ว่านหนังแห้ง
หนังแห้ง Curcuma sp.
ลักษณะ ต้น ใบ คล้ายขมิ้น โคนต้นและกลางร่องใบ มีสีน้ำตาลไหม้แต่ไม่ตลอด เมื่อตัดหรือหักหัวออก จะมองเห็นตรงกลางหัวว่านเป็นวงกลมสีเหลือง วงนอกสีขาว มีรสขมขื่นซ่า
สรรพคุณ ทางคงกระพันชาตรี ใช้กินหรือติดตัวคงต่ออาวุธในสงครามทุกชนิด เขี้ยวงาต่างๆ
หมายเหตุ ว่านมีอีกชื่อหนึ่งว่า ว่านเฉลิมโลก ว่านชนิดนี้ น่าจะเป็นชนิดเดียวกับ ว่านสบู่หนังแห้ง ภาพที่สองนี้ได้รับความอนุเคราะห์จาก คุณณรงค์ศักดิ์ ค้านอธรรม จังหวัดกรุงเทพมหานคร
พบในตำราของ
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 52-53
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 175
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 978
ว่านนพมาศ
นพมาศ Curcuma sp.
ลักษณะ ต้น ใบ หัว เหมือนขมิ้น ต้นเขียว ใบเขียว กลางใบแดงสดตลอดใบ หัวดังขมิ้นแต่เล็ก เนื้อในหัวสีนวล มีกลิ่นหอมเล็กน้อย
สรรพคุณ ทางเมตตามหานิยม และทางคุ้มครอง เป็นว่านศิริมงคล เมตตามหานิยมอย่างสำคัญ และป้องกันเสนียดจัญไร ปลูกไว้กับบ้านคุ้มภัย อยู่เย็นเป็นสุขดีนักแล
หมายเหตุ ว่านนี้น่าจะเป็นต้นเดียวกับ ว่านจันทโครบ
พบในตำราของ
สมาน คัมภีร์ และ ทัศนา ทัศนมิตร. กบิลว่าน 108. 2516, หน้า 77