ว่านไพล

ไพล   Zingiber  cassumunar  Roxb.

ลักษณะ  ต้นตั้งตรงสูงประมาณ 1- 2 เมตร  ใบเล็กยาว  ปลายใบเรียวแหลมคล้ายขิง  หัวเป็นแง่งติดต่อกันเป็นพืด  เนื้อในหัวสีเหลืองอมเขียว  มีกลิ่นหอมร้อน  ดอกเป็นช่อปลายแหลมขึ้นจากดิน  กาบหุ้มดอกบางเป็นรูปขนมเปียกปูนสีแดงคล้ำ  ดอกชั้นในสีขาวนวล

สรรพคุณ  ทางสมุนไพร  เอาหัวโขลกผสมกับสุรากินทำให้เลือดกระจายแก้ช้ำใน  ขับระดูให้ประจำเดือนของสตรีเป็นปกติ    เอาใบโขลกคั้นเอาน้ำกินแก้เมื่อย  และแก้ครั่นเนื้อครั่นตัว  เอาหัวฝนกับสุราหรือน้ำเปล่า  ทาแก้ฟกช้ำ  บวม  ขัดยอก  แพลงเคล็ด  เอาน้ำคั้นจากหัวผสมเกลือสตุหนึ่งช้อนโต๊ะ และน้ำมันเบนซิน  ทาแก้โรคเหน็บชา  มือเท้าบวมก็ใช้ได้  เอาหัวพอกบาดแผลห้ามเลือดให้หยุด

          หมายเหตุ  ว่านนี้มีหลายชื่อ  คือ ว่านไพลเหลือง    ปูเลย   ว่านไฟ

พบในตำราของ

พยอม   วิไลรัตน์.  ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด.  2504,  หน้า  135-136   เรียก   ว่านไฟ

เลื่อน   กัณหะกาญจนะ.  ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน.  2506,  หน้า  296-297   เรียก   ว่านไฟ

อาจารย์ญาณโชติ.  คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์.  ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์,  หน้า  992