ว่าน กำบัง

ชื่อว่าน:  ว่านกำบัง

ชื่อวิทยาศาสตร์ของว่าน:  Kaempferia sp.

วงศ์ของว่าน:  ZINGIBERACEAE

ชื่ออื่นๆ:  ว่านกั้นบัง กำบังภัย กำบังไพร

ลักษณะลำต้น/ราก:  ลำต้นใต้ดินเป็นเหง้ากลมๆ ต่อๆกันเป็นก้อนๆใหญ่ประมาณ1-3 นิ้วสามารถเห็นลายของข้อใด้ชัดเจนซึ่งต่างจากกระชายดำ เนื้อภายในสีเหลืองอ่อนหรือ สีขาว

ใบ:  คล้ายกระชายดำมาก แต่จะเรียวกว่า เมื่อเริ่มผลิใบครั้งแรกจะเห็นว่าหลังใบมีสีแดง และจะค่อยๆ จางลงเมื่อเวลาผ่านไป

ดอก:  ดอกคล้ายกระชายดำ แต่มีก้านช่อดอกแยกออกมาชัดเจน มีกรวยที่ปลายก้าน ดอกแท้จะออกมาภายหลัง ดอกสีขาวปากสีม่วง

สภาวะการปลูก:  ดินระบายน้ำดี  แดดรำไร ชอบความชื้นในอากาศสูง พักตัวในฤดูแล้ง

การขยายพันธุ์:  เหง้า แง่ง หรือแยกหน่อจากต้น

การใช้ประโยชน์:

มีสรรพคุณทางยาคล้ายกับกระชายดำ โบราณว่าสรรพคุณจะไม่แรงมาก ทำให้เหมาะกับการใช้กับเด็กและผู้สุขภาพไม่แข็งแรงได้ดีกว่า กระชายดำ

ความเชื่อ:  เป็นว่านสำหรับใช้ป้องกันภัยจากผู้ปองร้ายด้วยวิทยาคุณต่าง ๆ ทั้งป้องกันพิษหรือโทษจากบรรดาว่านร้ายทั้งปวง  กันกระทำยำยีด้วยคุณไสยทุกอย่างได้อย่างวิเศษ  แม้มีว่านนี้ติดตัวอยู่แล้ว  จะทำให้คลาดแคล้วจากบรรดาสรรพภัยต่าง ๆ ได้  วิธีเพิ่มคุณฤทธิ์ให้แก่ว่านคือเสกด้วย “นะโมพุทธายะ” หรือ อีกคาถาว่าดังนี้ “อิติพันธะเกษามะอะอุ พันธะโลมาจะกะกะสะ พันธะนักขานะ มะพะทะ พันธะพันตากะระมะถะ พันธะตะโจอิสวาสพันธะมังสังจิปิเสคิ พันธะวิหารู สุวิสังอะ พันธะอัตถิทุสะมะนิ พันธะอัตถิมิญชังนาสังสิโม พันธะวักกังปาวะอะปะ พันธะจิตตังเจตะสิทกัง ทังวิธาปุกะยะปะอาปามะจุปะ ทิมะสังอังขุ นะมะอะอุ นะมามิหัง สิทธิเตชัง สิทธิวาจัง กายะพันธะนัง องคะพันธะนัง สาระพัทสิทธิ ภะวันตุเม” ถ้าทำได้ดังนี้ประเสริฐนัก ก่อนทำให้บูชาครูด้วยดอกไม้ 3 สี ธูป 3 ดอก เทียน 1 ต้น เงิน 6 บาท ใส่พานทำการบูชาครูก่อน ภาวนาเรื่อย ๆ ไปจนกว่าจะหมุนได้เองดังลูกข่าง  แล้วจึงนำติดตัวไปไหน ๆ ด้วย หรือจะใช้กินหรือทาตัวก็ได้  ตามตำรากล่าวไว้ว่า  มีสรรพคุณวิเศษสามารถกำบังตน  ล่องหนหายตัวได้อีกด้วย การปลูก  มีพิธีการปลูกมากหน่อย  คือต้องทำความสะอาดร่างกายผู้ปลูกให้ปราศจากมลทินโทษ  โดยกระเจิมกระแจะจันทร์ทั้งตัวผู้ปลูกและภาชนะที่จะปลูก  จึงนำหัวว่านมาปลูกใช้ดินร่วน ๆ ที่คัดเอามลทินโทษออกหมด  ใส่กลบหัวว่านอย่าให้แน่นนัก  เศกด้วยอิติปิโสภควาจนถึงภควาติ ๓ จบ แล้วจึงใช้น้ำรดพอดินชุ่มเท่านั้น  วันหลังน้ำที่จะรดเสกด้วย นะโมพุทธายะ ๓ จบ  แล้วใช้รดได้