ว่านทรหด
ว่านทรหด Curcuma comosa Roxb.
ลักษณะ ต้น ใบ เหมือนขมิ้น หัวเหมือนหัวเผือกแต่กลมเกลี้ยง เนื้อในมีสีขาว ตรงกลางใบเป็นร่องมีสีแดงปนน้ำตาล มีรสต่างกันถึง 5 รส
สรรพคุณ ทางสมุนไพร ใช้หัวหั่นเป็นแว่นย่างไฟดองสุรา หรือบดเป็นผงผสมกับน้ำผึ้งกิน เป็นยาแก้ปวดมดลูก ชักมดลูก ทำให้มดลูกเข้าอู่เร็ว สำหรับหญิงคลอดบุตรหรือลูกแท้งใหม่ๆ แก้หญิงอยู่ไฟไม่ได้ ผอมแห้งแรงน้อย ทำให้มือเท้าตาย แก้โรคปวดท้องมานานปี แก้มุตกิตระดูขาว แก้ริดสีดวงทวาร แก้โรคกษัยและโรคลมต่างๆ
หมายเหตุ ว่านนี้อีกชื่อ คือ ว่านชักมดลูก ว่านพระยาหัวศึก ว่านชนิดนี้เป็นคนละต้นกับ ว่านการบูรเลือด เพราะลักษณะคล้ายกันมาก ต่างกันที่ ว่านทรหด ใบสีเขียว กลางใบมีสีน้ำตาลแดงชัดเจน และน่าจะเป็นต้นเดียวกับ ว่านสบู่นั่งแท่น และ ว่านหนุมานนั่งแท่น และ ว่านสบู่เหล็ก ภาพนี้ได้รับความอนุเคราะห์จาก คุณณรงค์ศักดิ์ ค้านอธรรม จังหวัดกรุงเทพมหานคร
พบในตำราของ
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 104-105
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 113-114
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 61-62
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 163-164
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 73-74
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 972
ว่านถอนโมกขศักดิ์
ว่านถอนโมกขศักดิ์ Kaempferia elegans [Wall.] Baker
ลักษณะ ต้น ใบ เหมือนกับขมิ้น หัวมีลักษณะเหมือนขมิ้นแต่บิดเป็นเกลียว เนื้อในมีสีเหลืองคล้ายขมิ้น หัวเล็กกว่าขมิ้น
สรรพคุณ ทางสมุนไพร ใช้ในทางแก้พิษเบื่อเมาทุกอย่าง เวลาเราอยากรู้ว่าของนี้มีพิษร้ายหรือของเบื่อเมาอยู่หรือไม่ เอาว่านนี้ขูดจนผิวถลอก พอเห็นเนื้อสีเหลืองใส่ลงไปในของสิ่งนั้น ถ้ามีพิษอยู่ว่านจะหมุนหรือกระตุกขึ้นลงให้เรารู้ ถ้าไม่มีพิษ ก็จะอยู่อย่างนั้น เราก็จะได้รู้ว่าของนั้นไม่มีพิษเบื่อเมาแน่นอน
หัวว่านฝนกับสุราแก้พิษฝี พิษหัวลำมะลอกได้อีกด้วย
หมายเหตุ ว่านเรียกอีกชื่อว่า ว่านถอนหอกโมกขศักดิ์
พบในตำราของ
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 84-85
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 160
ว่านเต่านำโชค
ว่านเต่านำโชค Amorphophallus sp.
ลักษณะ หัวเหมือนเต่า ต้นเหมือนต้นบุก แต่ต้นเล็กกว่า ผิวเรียบ ใบเป็นแฉกๆ เหมือนใบบุก
สรรพคุณ ทางเมตตามหานิยม ปลูกไว้กับบ้านเป็นศิริมงคล นำโชคลาภมาให้
พบในตำราของ
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 45
ว่านพระยาเต่า
ว่านพระยาเต่า Typhonium sp.
ลักษณะ หัวเหมือนเต่า ต้นเหมือนต้นบุกลาย ใบเหมือนใบผักบุ้ง
สรรพคุณ ทางคงกระพันชาตรี และเสน่ห์เมตตามหานิยม ในหัวว่านนี้นำติดตัวไปด้วย
พบในตำราของ
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 132
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 33
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 159
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 969