ว่านสบู่ส้ม
สบู่ส้ม Begonia integrifolia Dalzell.
ลักษณะ ใบเหมือนใบบัวหลวง ท้องใบแดง หน้าใบสีชมพู แถบสีเขียว ก้านกลมสีชมพูเหมือนด้านหน้าของใบ ก้านแตกขึ้นตามหัว หัวเป็นไหลเลื้อยตามดิน หัวและใบมีรสเปรี้ยว
สรรพคุณ ทางคุ้มครอง ทางคงกระพัน และทางสมุนไพร ปลูกไว้ในบ้านป้องกันอาถรรพ์ และเสนียดจัญไรทั้งปวง ใช้หัวหรือใบกินอยู่คงกระพันชาตรี และเป็นยาอายุวัฒนะปราศจากโรคพยาธิ
พบในตำราของ
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 31
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 27
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 379
สมาน คัมภีร์ และ ทัศนา ทัศนมิตร. กบิลว่าน 108. 2516, หน้า 72
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 1026
ว่านสบู่เลือดตัวเมีย
2. สบู่เลือดตัวเมีย Stephania venosa [Blume.]
ลักษณะ ต้นขึ้นเป็นเถาว์ ใบคล้ายใบตำลึงแต่สั้นกว่า หลังใบไม่มีเลือดสีแดง เมื่อเด็ดก้านขาดจะมียางสีส้มอ่อนๆ หัวกลมเหมือนหัวบัวบก
สรรพคุณ ทางสมุนไพร ใช้หัวกิน หรือดองกับสุรา เป็นยาบำรุงกำลัง บำรุงโลหิต
ทางคงกระพัน กินหัวทำให้อยู่คงกระพันชาตรี
หมายเหตุ ว่านชนิดนี้บางต้นก็มียางใสๆ เรียกว่า บรเพ็ดพุงช้าง หัวสันโดษ ว่านกระท่อมเลือด
พบในตำราของ
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 43 เรียก ว่านกระท่อมเลือด อย่างขาว
ไพฑูรย์ ศรีเพ็ญ. ตำราสรรพคุณยาไทย. 2484, หน้า 89 เรียก ว่านสลักไก่
ชัยมงคล อุดมทรัพย์. ตำราดูว่านและพระเครื่อง-พระบรมธาตุ. 2503, หน้า 40-41 เรียกว่านกระท่อมเลือด อีกชนิด
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 109 เรียก ว่านบรเพ็ดพุงช้าง,
หน้า 125 เรียก เรียก ว่านกระท่อมเลือด ยางขาว
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 9-10 เรียก ว่านสบู่เลือด ชนิดเถา,
หน้า 103-104 เรียก ว่านกะท่อมเลือด ชนิดขาว
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 26 เรียก ว่านสบู่เลือดตัวเมีย
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 64-65
เรียก ว่านกระท่อมเลือด ชนิดขาว, หน้า 200-201 เรียก ว่านบรเพ็ดพุงช้าง,
หน้า 377 เรียก ว่านสบู่เลือด ชนิดตัวเมีย
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 25 เรียก ว่านสบู่เลือด ชนิดขาว
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 939
เรียก ว่านกระท่อมเลือด ชนิดยางแดง, หน้า 978 เรียก ว่านบรเพ็ดพุงช้าง,
หน้า 1023 เรียก ว่านสบู่เลือดเถาว์ตัวเมีย
ว่านสบู่เลือดเถา ต้นที่ 1
สบู่เลือดเถา มี 2 แบบ
1. สบู่เลือดตัวผู้ Stephania venosa [Blume.]
ลักษณะ ต้นเป็นเถาว์ ใบคล้ายใบตำลึง แต่สั้นกว่า หลังใบมีเส้นสีแดงเหมือนเลือด หัว เถาว์ ก้าน ใบ เมื่อเด็ดออกจะมียางสีแดงเหมือนเลือดไหลออกมา หัวยาวเหมือนว่านเสน่ห์จันทน์ หรือหัวมันสำปะหลัง
สรรพคุณ ทางคงกระพัน ใช้ในทางอยู่คงกระพันชาตรีวิเศษนัก เอายางมาสักตามร่างกาย หรือกินหัวทำให้อยู่คงกระพันชาตรี
ทางสมุนไพร ใบ หัว กินมีรสขมชุ่มคอเหมือนดอกสะเดา ไม่คันคอรสอร่อยซ่าๆ ยังเป็นยาบำรุงโลหิตดีนัก เอาหัว เถาว์ ใบ ดองกับสุรา เป็นยาบำรุงกำลังและโลหิตพิการด้วย เอาหัว ใบ เถาว์ อย่างใดอย่างหนึ่งบดเป็นผง
หมายเหตุ ว่านชนิดนี้เรียกว่า ว่านเลือด ว่านกระท่อมเลือด แต่ถ้าหัวกลมจะเป็น ว่านหมูกลิ้ง
พบในตำราของ
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 42-43 เรียก ว่านกระท่อมเลือด อย่างแดง
ชัยมงคล อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ. 2503, หน้า 40 เรียก ว่านกระท่อมเลือด
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 27-28 เรียก ว่านสบู่เลือดเถาว์,
หน้า 125 เรียก เรียก ว่านกระท่อมเลือด ยางแดง
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 9-10 เรียก ว่านสบู่เลือด ชนิดเถา,
หน้า 103-104 เรียก ว่านกะท่อมเลือด ชนิดแดง
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 26 เรียก ว่านสบู่เลือดตัวผู้, หน้า 60 เรียก ว่านกระท่อมเลือด
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 64-65
เรียก ว่านกระท่อมเลือด ชนิดแดง, หน้า 377-378 เรียก ว่านสบู่เลือด ชนิดตัวผู้
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 25 เรียก ว่านสบู่เลือด ชนิดแดง
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 939
เรียก ว่านกระท่อมเลือด ชนิดยางแดง, หน้า 1022-1023 เรียก ว่านสบู่เลือดเถาว์ตัวผู้
ว่านสบู่เลือดบอน
สบู่เลือดบอน Alocasia sp.
ลักษณะ ต้นเหมือนต้นบอน ลำต้นแดง ใบแดง หัวดังหัวเผือก เวลาเราหยิกดูที่หัวจะมียางสีแดงคล้ายเลือดออกมา เวลากลางคืนจะเห็นเป็นเงาประกายคล้ายมีหยดน้ำที่ปลายใบ
สรรพคุณ ทางคงกระพัน ใช้หัวติดตัวหรือกิน เสกด้วยพระเจ้า 5 พระองค์ 7 คาบ อยู่คงกระพันชาตรีวิเศษนัก เมื่อกินเข้าไปคันคอนัก ทำให้เนื้อตัวมึนชาไปหมด ถ้ากินไม่ให้คันคอ ให้เอาหัวว่านยัดใส่ผลกล้วย แล้วกลืนลงคอจะไม่มีอาการคันคอเลย
พบในตำราของ
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 8
ชัยมงคล อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ. 2503, หน้า 7 เรียก ว่านสบู่เลือด อีกชนิด
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 29
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 9 เรียก ว่านสบู่เลือด ชนิดต้น
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 26-27
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 376
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 23
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 1023-1024
