ว่านสบู่หมึก
สบู่หมึก Hippeastrum puniceum [Lam.] Urb.
ลักษณะ ใบ ต้น เหมือนว่านลาภ (บางตำราว่าคล้ายขมิ้น) หัวใหญ่ขนาดหอมหัวใหญ่ มีเปลือกหุ้มหัวสีดำ โคนสีแดง แถบสีดำหรือสีหม่น
สรรพคุณ ทางคงกระพันคุ้มครอง ปลูกไว้กับบ้านคุ้มครองป้องกันอันตรายทั้งปวง ใช้หัวว่านกินอยู่คงกระพันชาตรี
หมายเหตุ ว่านนี้ชนิดนี้ น่าจะเป็นต้นเดียวกับ ว่านสี่ทิศ
พบในตำราของ
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 7
ชัยมงคล อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ. 2503, หน้า 15
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 31-32
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 9
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 372
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 22-23
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 1026
ว่านสบู่นางใย
สบู่นางใย Crinum amoenum Roxb.
ลักษณะ ต้น หัว ใบ เหมือนกระเทียม เมื่อฉีกเปลือกหุ้มหัวว่านนี้แล้ว จะมีใยคล้ายใยบัว
สรรพคุณ ทางคงกระพัน ใช้หัวว่านถือติดตัวหรือกิน จะทำให้อยู่คงกระพันชาตรี
พบในตำราของ
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 8
ชัยมงคล อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ. 2503, หน้า 6
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 30
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 10
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 28
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 371
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 23
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 1027
ว่านสบู่นั่งแท่น
สบู่นั่งแท่น Curcuma comosa Roxb.
ลักษณะ ต้นและใบคล้ายขมิ้นอ้อย หัวเหมือนหัวเผือก เนื้อในหัวสีขาว มีรสฉุนร้อน
สรรพคุณ ทางคงกระพัน ใช้หัวกินหรือถือติดตัวอยู่ยงคงกระพัน
หมายเหตุ ว่านชนิดนี้ น่าจะเป็นชนิดเดียวกับ ว่านหนุมานนั่งแท่น และ ว่านทรหด และ ว่านสบู่เหล็ก ภาพนี้ได้รับความอนุเคราะห์จาก คุณณรงค์ศักดิ์ ค้านอธรรม จังหวัดกรุงเทพมหานคร
พบในตำราของ
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 8
ชัยมงคล อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ. 2503, หน้า 6
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 30
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 8
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 28
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 370
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 23
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 1026
ว่านสบู่หนังแห้ง
สบู่หนังแห้ง Curcuma sp.
ลักษณะ หัวและต้นคล้ายขมิ้นอ้อย เนื้อในหัวสีขาว กลิ่นฉุน ร้อนจัด เมื่อขุดหัวว่านนี้ขึ้นมาจากดิน ล้างให้สะอาดเก็บไว้ไม่กี่วัน เปลือกหุ้มห่อหัวว่าน จะเหี่ยวย่นคล้ายกับหนังสัตว์ตากแห้ง
สรรพคุณ ทางคงกระพัน ใช้หัวกินอยู่ยงคงกระพันชั่วเบา
หมายเหตุ ว่านชนิดนี้ น่าจะเป็นชนิดเดียวกับ ว่านหนังแห้ง ภาพที่สองนี้ได้รับความอนุเคราะห์จาก คุณณรงค์ศักดิ์ ค้านอธรรม จังหวัดกรุงเทพมหานคร
พบในตำราของ
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 7
ชัยมงคล อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ. 2503, หน้า 15
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 31
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 10
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 369
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 23-24
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 1025