2. หงส์ทอง   Globba   francisci  Ridl.

          ลักษณะ  ลำต้น  ใบ  คล้ายข่า  แต่ใบเล็กสั้นกว่า  ดอกมีสีเหลืองเป็นช่อ  มองดูคล้ายตัวหงส์ชะเง้อ  หัวเหมือนหญ้าชันกาด

สรรพคุณ  ทางเมตตามหานิยม  ปลูกไว้เป็นว่านเมตตามหานิยม

หมายเหตุ  ว่านนี้มีหลายชื่อ  ว่านหงส์ทอง  ว่านพระยาหงส์ทอง   ว่านเจ้าพระยาหงส์ทอง   ว่านนางพระยาหงส์ทอง 

พบในตำราของ

สวิง   กวีสุทธิ์,  ร.ต.  ตำรากบิลว่าน.  2508,  หน้า  73

สมาน   คัมภีร์  และ  ทัศนา   ทัศนมิตร.  กบิลว่าน 108.  2516,  หน้า  75

1. หงส์เงิน   Globba  campsophylla  K.Schum.

ลักษณะ  ต้นเหมือนไพลขนาดเล็ก  ใบขาวเป็นสีบรอนคล้ายทาด้วยเงิน  ต้นขาวนวล  ดอกเป็นช่อสีขาว  หัวเป็นปุ่ม  มีรากคล้ายกระชาย

สรรพคุณ  ทางเมตตามหานิยม  ปลูกไว้กับบ้านเป็นเมตตามหานิยมดีนัก  จะเกิดโชคลาภอยู่เย็นเป็นสุข

หมายเหตุ  ว่านนี้มีหลายชื่อ  ว่านหงส์เงิน  ว่านพระยาหงส์เงิน  ว่านเจ้าพระยาหงส์เงิน ว่านนางพระยาหงส์เงิน    ว่านหงส์ขาว

พบในตำราของ

ชั้น   หาวิธี.  ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์.  2506,  หน้า  11  เรียก  ว่านนางพญาหงส์ทอง 

สวิง   กวีสุทธิ์,  ร.ต.  ตำรากบิลว่าน.  2508,  หน้า  74  เรียก   ว่านหงส์ขาว

สมาน   คัมภีร์  และ  ทัศนา   ทัศนมิตร.  กบิลว่าน 108.  2516,  หน้า  45   เรียก  ว่านพระยาหงส์เงิน  

นางพระยาหงส์ทอง   มี 6 แบบ

ลักษณะโดยรวม  ต้น  หัว  และใบ  คล้ายขิง(ข่า)  ดอกคล้ายตัวหงส์เป็นพวง  หรือเป็นช่อ  สีขาว  เหลือง  แดง

สรรพคุณ  ทางเสน่ห์เมตตามหานิยม  มีอานุภาพทางโชคลาภเสน่ห์เมตตามหานิยม  ปลูกไว้กับบ้านดีนัก  เอาหัวว่านนำติดตัวไปก็ใช้ได้  เวลาจะใช้ว่านนี้เสกด้วยคาถา  “นะมะอะอุ  พุทธสังมิ  นะชาลิติฯ”  สามคาบ

พบในตำราของ

พยอม   วิไลรัตน์.  ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด.  2504,  หน้า  57  เรียก  ว่านนางพญาหงส์ทอง

อุตะมะ   สิริจิตโต.  ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน.  2505,  หน้า  123-124   เรียก  ว่านพญาหงส์ทอง

อาจารย์ญาณโชติ.  คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์.  ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์,  หน้า  976

หมายเหตุ  ตามความเห็นของผู้เขียนเข้าใจว่า  ว่านชนิดนี้  ตำราคงหมายถึง  ว่านในตระกูลดอกเข้าพรรษาทั้งหมด  ซึ่งดอกเข้าพรรษาส่วนใหญ่จะพบสีเหลืองทองมากที่สุด  และดอกมีลักษณะคล้ายหงส์  จึงเป็นที่มาของชื่อว่าน  ซึ่งจริงๆแล้วมีหลายสีแต่ไม่ค่อยพบเห็นบ่อย   ในปัจจุบันมีว่านตระกูลนี้หลายชื่อมากมาย  เช่น  หงส์เงิน  หงส์ทอง  เงินกระจาย  ทองกระจาย  นาคกระจาย  หงส์เหิร  เป็นต้น  ทั้งหมดนี้  ก็จัดเป็นตระกูลว่านพระยาหงส์ทองด้วยกันทั้งสิ้น  ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้

นางคุ้ม   Proiphys  amboinensis  [L.]  Herb.

ลักษณะ  หัวคล้ายหอมหัวใหญ่  ใบโตเหมือนใบอุตพิด  ใบกลมใหญ่หนาคล้ายใบฟักทอง  มีสีเขียวโศก  มีดอกชูก้าน  ดอกสีขาว  มีกลิ่นหอมอ่อนๆ  ก้านเขียวแก่  กอหนึ่งๆ มีหลายใบ

สรรพคุณ  ทางคุ้มครอง  ปลูกไว้กับบ้านป้องกันภัย และอันตรายต่างๆ  เหมือนมีเกราะเพชรป้องกันภัยถึง 7 ชั้น

หมายเหตุ  ว่านนี้มีหลายชื่อ  คือ  ว่านผู้เฒ่าเฝ้าบ้าน  ว่านแม่เฒ่าเฝ้าเรือน

พบในตำราของ

ประพัฒนสรรพกร,  หลวง.  ตำหรับกระบิลว่าน.  2475,  หน้า  45

ล. มหาจันทร์.  คู่มือนักเล่นว่าน.  2480,  หน้า  61

ไพฑูรย์   ศรีเพ็ญ.  ตำราสรรพคุณยาไทย.  2484,  หน้า   80

ชัยมงคล   อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ.  2503,  หน้า  39

พยอม   วิไลรัตน์.  ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด.  2504,  หน้า  56-57

อุตะมะ   สิริจิตโต.  ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน.  2505,  หน้า  44-45

ชั้น   หาวิธี.  ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์.  2506,  หน้า  20

เลื่อน   กัณหะกาญจนะ.  ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน.  2506,  หน้า  184-185

สวิง   กวีสุทธิ์,  ร.ต.  ตำรากบิลว่าน.  2508,  หน้า  55-56

สมาน   คัมภีร์  และ  ทัศนา   ทัศนมิตร.  กบิลว่าน 108.  2516,  หน้า  54

อาจารย์ญาณโชติ.  คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์.  ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์,  หน้า  975