ว่านนกยูง ต้นที่ 1
นกยูง Maranta arundinacea L. cv. Variegata
ลักษณะ ต้น ใบ หัว คล้ายต้นสาคู แต่ใบเป็นลายคล้ายขนนกยูง หัวสีเทา
สรรพคุณ ทางเสน่ห์เมตตามหานิยม นำติดตัวไปด้วย หรือบดเป็นผงผสมกับขี้ผึ้ง น้ำมันจันทน์ น้ำมันหอม ใช้เจิมหน้าสีปาก เป็นมหาเสน่ห์ดีนัก
พบในตำราของ
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 110
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 81
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 19
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 174
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 973
ว่านนกคุ้ม ต้นที่ 2
นกคุ้ม Calathea picturata.
ลักษณะ ใบเหมือนใบขนุน หลังใบสีแดง หน้าใบเป็นลายคล้ายปีกนกสามปีก ต้นสูงประมาณหนึ่งคีบ ต้นสีเหลืองอ่อน
สรรพคุณ ทางคุ้มครอง ปลูกไว้กับบ้านป้องกันไฟไหม้ และป้องกันอันตรายต่างๆ
พบในตำราของ
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 56
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 20
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 173 เรียก ว่านนกคุ้ม อีกชนิด
สมาน คัมภีร์ และ ทัศนา ทัศนมิตร. กบิลว่าน 108. 2516, หน้า 78
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 975
ว่านนกคุ้ม ต้นที่ 1
1. นกคุ้ม Kaempferia elegans [Wall.] Baker
ลักษณะ ต้น ใบ และหัว คล้ายขมิ้น มีลายบนหลังใบคล้ายลายขนนกฮูก ก้านใบสีเขียว มีสีแดงเรื่อผสมเล็กน้อย หัวคล้ายหัวขมิ้นมีแง่งยาวตามหัว เวลาแตกหน่อก็แตกออกจากแง่งนี้
สรรพคุณ ทางคุ้มครอง คุ้มภัยอันตรายได้ทุกชนิด ปลูกไว้กับบ้านป้องกันไฟไหม้
ทางสมุนไพร และทางคงกระพัน ใช้แก้พิษถูกอสรพิษขบกัดทุกชนิด และเป็นคงกระพันชาตรีอีกด้วย
หมายเหตุ ว่านนี้ บางตำรา เรียก ว่านเสือสามทุ่ง
พบในตำราของ
ไพฑูรย์ ศรีเพ็ญ. ตำราสรรพคุณยาไทย. 2484, หน้า 80
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 106 เรียก ว่านเสือสามทุ่ง
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 87-88
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 173, หน้า 416 เรียก ว่านเสือสามทุ่ง
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 56
สมาน คัมภีร์ และ ทัศนา ทัศนมิตร. กบิลว่าน 108. 2516, หน้า 42 เรียก ว่านเสือสามทุ่ง
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 1020 เรียก ว่านเสือสามทุ่ง
ว่านธรณีเย็น
ว่านธรณีเย็น Peliosanthes sp.
ลักษณะ ลำต้นเป็นกอ รากเป็นฝอยคล้ายรากหญ้าคา ก้านเล็กยาว ใบคล้ายใบขมิ้นชัน แต่เล็กกว่า แต่ใบมีลายเส้นสากเหมือนใบหอมแดง ใบสีเขียวคล้ำ
สรรพคุณ ทางศิริมงคล ปลูกไว้กับบ้านเป็นศิริมงคล
หมายเหตุ ว่านนี้บางท้องถิ่น เรียก นางแลว ลิงแลว
พบในตำราของ
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 64