ว่านชักมดลูก ตัวเมีย Curcuma sp.

ลักษณะ ต้นและใบดังต้นขมิ้น แต่หัวเล็กสอดกันเป็นข้อๆ ต้นและใบเขียว เนื้อในสีขาว
สรรพคุณ ทางสมุนไพร ใช้เป็นยารักษาเกี่ยวกับมดลูก เมื่อสตรีแท้งบุตรใหม่ๆ เอาหัวว่านนี้ตำผสมกับเหล้าหรือน้ำปูนใสท่านว่าดีนัก และใช้ฝนหรือต้มรับประทานแก้กระบังลมดีนัก ใช้ชักมดลูกด้วย เป็นว่านยาที่ดีชนิดหนึ่ง
หมายเหตุ ว่านนี้เป็นคนละต้นกับ ว่านขอ เพราะ ว่านขอ เนื้อในหัวเป็นสีเหลืองอ่อน
พบในตำราของ
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 37
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 136
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 53-54

ว่านชักมดลูก ตัวผู้ (ภู่) Curcuma xanthorhiza [Roxb]

ลักษณะ ต้น และใบ เหมือนขมิ้นแต่ใหญ่กว่า ต้น ก้านใบ และกระดูกใบมีสีแดง เนื้อหัวสีเหลืองดังว่านม้า หัวแบบขมิ้น
สรรพคุณ ทางสมุนไพร ใช้เป็นยารักษาเกี่ยวกับมดลูก เมื่อสตรีแท้งบุตรใหม่ๆ เอาหัวว่านนี้ตำผสมกับเหล้าหรือน้ำปูนใสท่านว่าดีนัก และใช้ฝนหรือต้มรับประทานแก้กระบังลมดีนัก ใช้ชักมดลูกด้วย เป็นว่านยาที่ดีชนิดหนึ่ง
พบในตำราของ
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 37
ล. มหาจันทร์. คู่มือนักเล่นว่าน. 2480, หน้า 61
ไพฑูรย์ ศรีเพ็ญ. ตำราสรรพคุณยาไทย. 2484, หน้า 79
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 56
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 136
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 53

ว่านช้อยนางรำ Codariocalyx motorius [Houtt.] Ohashi

ลักษณะ เป็นต้นไม้ขนาดเล็ก เปลือกของต้นสีเทา ใบรูปไข่สีเขียว ริมใบเรียบ ใบมนยาว 7 ซม. กว้าง 3 ซม. จากใบใหญ่ลงมาตามก้านราว 1 ซม. จะมีใบย่อยเล็กๆ เหมือนใบใหญ่ทุกประการ เรียกว่าหูใบ ก้านใบคล้ายมะยม ตรงกลางใบเหล่านั้นมีเป็นนวลสีขาว มีดอกเล็กๆ คล้ายถั่วแปบ แต่เล็กกว่ามาก ดอกสีม่วงปนขาว คล้ายสีดอกผักตบ มีฝักแบนๆ ในฝักมีเมล็ดตั้งแต่ 2-6 เมล็ด สีดำคล้ายเม็ดถั่วดำขนาดโตกว่าเม็ดงาเล็กน้อย ว่านนี้ใช้เมล็ดสืบพันธุ์ ว่านนี้เมื่อเราตบมือหรือเอามือชี้ที่ต้น หูใบจะกระดุกกระดิกเคลื่อนไหวโอนเอนไปมาได้ โดยไม่มีลมพัด
สรรพคุณ ทางเมตตามหานิยม ปลูกไว้กับบ้านเป็นศิริมงคล มีโชคลาภ เป็นเสน่ห์เมตตามหานิยม ใช้ใบและเมล็ดผสมขี้ผึ้ง น้ำมันหอม น้ำมันจันทน์ นำติดตัวไปเป็นเสน่ห์เมตตามหานิยมยิ่งนัก
ทางสมุนไพร ต้มกินแก้ฝีในท้อง และโรคกระเพาะลำไส้พิการ และเป็นยากวนปรอทตายด้วย
หมายเหตุ ว่านนี้มีหลายชื่อ คือ ว่านกายสิทธิ์ ว่านนางกวัก ว่านนางรำ ว่านช้อยช่างรำ
พบในตำราของ
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 131
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 7
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 133-135
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 962

ว่านเฉลิมชัย Calathea majestica.

ลักษณะ ต้น ใบ เหมือนหมากผู้หมากเมีย หน้าใบเขียวแก่ มีลายเส้นขนาดใหญ่สีเขียวอ่อนอยู่หน้าใบ ท้องใบแดง หัวเหมือนข่า ว่านนี้เป็นต้นไม้สวยงามมาก
สรรพคุณ ทางเมตตามหานิยม ปลูกไว้เป็นมหานิยม
พบในตำราของ
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 77