ว่านเกราะเพชรไพฑูรย์ Zingiber sp.

ลักษณะ ต้นและใบเหมือนข่า หัวเหมือนกับหญ้าชันนะกาด มีดอกสวยงามน่าดูยิ่งนัก
สรรพคุณ ทางคงกระพัน หัวว่านเมื่อกินเข้าไปแล้วจะเกิดพละกำลังยิ่งนัก ทั้งมีการอยู่ยงคงกระพันชาตรี แม้ถูกศาสตราวุธใดๆ ก็สามารถป้องกัน มิให้เป็นแผลมีโลหิตออกมาได้เลย ก่อนกินเสกหัวว่านด้วย “นะโมพุทธายะฯ” ตามกำลังวันที่จะกิน
หมายเหตุ ว่านนี้มีอีกชื่อหนึ่งว่า ว่านเกราะเพชรพระยา ว่านพลายดำน้อย
พบในตำราของ
ชิตร์ วัฒนะ. ลักษณะว่าน. 2473, หน้า 11
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 4
ล. มหาจันทร์. คู่มือนักเล่นว่าน. 2480, หน้า 47
ไพฑูรย์ ศรีเพ็ญ. ตำราสรรพคุณยาไทย. 2484, หน้า 77
ชัยมงคล อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ. 2503, หน้า 13
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 45-46
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 65
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 25, 58 (ซ้ำ)
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 83-84
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 5
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 946

ว่านกำแพงเจ็ดชั้น Kaempferia rotunda L.

ลักษณะ ต้นและใบคล้ายกับหมากผู้หมากเมีย เมื่อแรกขึ้นได้ 1-2 ใบ หลังใบแดงจัดดังสีครั่ง เมื่อออกหลายใบแล้ว ขอบท้องใบจะเขียว กลางท้องใบจะแดงอ่อนลง ลำต้นและก้านแดง หัวมีกลิ่นหอม หัวรากเป็นตุ่มเกาะติดกันเป็นกลุ่ม หัวมีกลิ่นหอม
สรรพคุณ ทางสมุนไพร เป็นยาต้มแก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ ต้องระวังอาจทำให้แท้งบุตรได้
ทางคุ้มครอง ใช้พกกันปีศาจและพรายที่จะมาเข้าหรือหลอก คุ้มทางคุณไสยและสรรพเวทวิทยา ประดุจกำแพงกั้นไว้ กันและแก้สิ่งที่เป็นอาถรรพ์ต่างๆ มาทำร้ายตัวมิได้ ใช้หัวใบต้น ตำลงด้วย “นะโมพุทธายะฯ” 3 จบ ใส่ลงในน้ำมนต์รดตัวคนไข้ที่ถูกอาถรรพ์ต่างๆ หาย
หมายเหตุ ว่านนี้ไม่ใช่ ต้นพุทธรักษา อย่างที่เล่นกันอยู่ จริงๆ แล้วเป็นว่านชนิดนี้อยู่ในตระกูลเปราะ จัดอยู่ในกลุ่มเดียวกับว่านทิพยเนตร
พบในตำราของ
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 37-38
ไพฑูรย์ ศรีเพ็ญ. ตำราสรรพคุณยาไทย. 2484, หน้า 77
ชัยมงคล อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ. 2503, หน้า 19-20, 43 (ซ้ำ)
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 99-100
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 86-87
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 51
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 77
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 50-51
สมาน คัมภีร์ และ ทัศนา ทัศนมิตร. กบิลว่าน 108. 2516, หน้า 107 เรียก ว่านกระจายทอง
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 941

ว่านกำแพงขาว Boesenbergia af. ornata

ลักษณะ ใบคล้ายหมากผู้หมากเมีย ต้นและใบสีเขียว มีลายดังว่านเสือแต่อ่อนกว่า มีพรายปรอททั่วไป หัวเหมือนกระชาย ตุ้มรากกลมทอดไปยาวออกไป หัวมีกลิ่นหอม
สรรพคุณ ทางสมุนไพร ใช้ทาเป็นยาประสานบาดแผลดีนัก
ทางคงกระพัน ใช้กัน เขี้ยว เขา นอ งา เวลาใช้ให้อยู่คง ต้องเสกด้วย “นะโมพุทธายะฯ” 3 คาบก่อนจึงกิน
หมายเหตุ ว่านนี้ไม่ใช่ หญ้าศรีคันไชยด่าง อย่างที่เล่นกันอยู่ จริงๆ แล้วเป็นว่านชนิดนี้อยู่ในตระกูลกระชาย จัดอยู่ในกลุ่มเดียวกับ ว่านสรรพกร แต่กลางใบเป็นเส้นสีเงิน ภาพที่สองนี้ได้รับความอนุเคราะห์คุณดามษ์ เวบแมกโนเลียไทยแลนด์
พบในตำราของ
ประพัฒนสรรพกร, หลวง. ตำหรับกระบิลว่าน. 2475, หน้า 37
ชัยมงคล อุดมทรัพย์. ตำราดูว่าน และพระเครื่อง-พระบรมธาตุ. 2503, หน้า 42-43
พยอม วิไลรัตน์. ตำรากบิลว่านและต้นไม้วิเศษนานาชนิด. 2504, หน้า 99
อุตะมะ สิริจิตโต. ตำราปลูกและดูลักษณะว่าน. 2505, หน้า 58-59
ชั้น หาวิธี. ตำราว่านวิเศษอันศักดิ์สิทธิ์. 2506, หน้า 57
เลื่อน กัณหะกาญจนะ. ตำราคุณลักษณะว่านและวิธีดูแลว่าน. 2506, หน้า 76
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 50
อาจารย์ญาณโชติ. คัมภีร์ไสยศาสตร์ฉบับสมบูรณ์. ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์, หน้า 941

ว่านกำบังไพร Kaempferia sp.

ลักษณะ ต้น ใบ หัว เหมือนเปราะ แต่กลิ่นไม่เหมือนเปราะ ใบใหญ่กว่าเปราะมาก หน้าใบสีเขียวเข้ม มีลายแซมขาวคล้ายพรายปรอท ท้องใบมีสีแดงแซม
สรรพคุณ ทางคุ้มครอง ปลูกกับบ้านเป็นศิริมงคล ป้องกันภัยอันตรายต่างๆ ไม่ให้มาแผ้วพาน
หมายเหตุ ว่านนี้บางทีจะเขียนว่า ว่านกำบังภัย
พบในตำราของ
สวิง กวีสุทธิ์, ร.ต. ตำรากบิลว่าน. 2508, หน้า 79